Όλη η Ορθοδοξία σε 3 σημεία

Σημείο Πρώτο

Το πιο σημαντικό πράγμα για έναν Ορθόδοξο είναι να γνωρίζει τι σημαίνει άγιος. Για να κατανοήσει όμως κάποιος τι σημαίνει άγιος, πρέπει πρώτα να γνωρίσει λιγάκι τι είναι ο Θεός.

Για να μην το πλατειάσουμε πολύ, ας πούμε πολύ συνοπτικά ότι ο Θεός είναι ενας, αλλά έχει τρία Πρόσωπα ή Υποστάσεις: τον Πατέρα, τον Υιό (Ιησού Χριστό) και το Άγιον Πνεύμα, γι’ αυτό και λέγεται και Τρισυπόστατη Μονάδα ή Παναγία Τριάς ή Τριαδικός Θεός. Για τον άνθρωπο, αυτό είναι δυσνόητο και ακατάληπτο επειδή υπάρχουμε και σκεπτόμαστε μέσα στα πλαίσια του χωροχρόνου, ενώ ο Θεός, ως Άχρονος και Κτίστης του χωροχρόνου, υπάρχει εκτός αυτού.

Ο Θεός επίσης έχει και Ουσία ή Φύση από την οποία αποτελείται, και η Ουσία αυτή είναι η Αγάπη. Ο Θεός δεν έχει αγάπη, είναι η ίδια η Αγάπη.

Τέλος, ο Θεός έχει και εκπέμπει και μια Αγία Τριαδική Ενέργεια, αναφερόμενη και ως άκτιστη Ενέργεια, άκτιστο Φώς ή Θεία Χάρις.

Όλα τα ανωτέρω είναι άκτιστα, δηλαδή δεν τα δημιούργησε κανείς. Ο Θεός είναι άκτιστος, η Φύση Του άκτιστη, το Φώς Του άκτιστο. Προϋπήρχαν όλα ταυτόχρονα και ανέκαθεν.

Από την άλλη, ο άνθρωπος είναι κτιστός από τον Θεό. Και το σώμα κτιστό και η ψυχή κτιστή. Πώς λοιπόν να γίνει η πολυπόθητη ένωση με τον Θεό, που είναι το ζητούμενο κάθε Χριστιανού, εφόσον το κτιστό δεν μπορεί να ενωθεί με το άκτιστο, εφόσον δεν μπορεί δηλαδή να επιτευχθεί ένωση των υποστάσεων Θεού και ανθρώπου (υποστατική ένωση);

Εδώ έρχεται η αγιότητα ή αλλιώς το «καθ’ ομοίωσιν». Ο σκοπός των Χριστιανών σε αυτό τον κόσμο είναι να αγωνιστούν για να «κερδίσουν» την κατά χάριν θέωση. Αυτός είναι ο σκοπός όλων των Χριστιανών, κληρικών, μοναχών και λαϊκών. Και η κατά χάριν θέωση σημαίνει να φθάσει ο Χριστιανός να μετέχει στις ελλάμψεις του ακτίστου Φωτός, να γίνει δηλαδή άγιος. Έτσι ενώνεται ο Χριστιανός με τον Θεό, μετέχοντας στην άκτιστή Του Ενέργεια. Αυτός είναι και ο σκοπός και ο στόχος των Χριστιανών, να γίνουν άγιοι σε αυτό τον κόσμο και να αξιωθούν της αιωνίου Βασιλείας των Ουρανών. Όλα τα άλλα που υπάρχουν μέσα σε αυτό τον προσωρινό κόσμο -γάμος, ιερωσύνη, μοναχισμός, υλικά αγαθά, πλούτη, περιουσίες, ιδιοκτησίες, χαρές, λύπες, δοκιμασίες, κοκ- είναι εργαλεία προς την επίτευξη αυτού του σκοπού και τίποτε περισσότερο.

Τί είναι όμως η άκτιστη Ενέργεια του Θεού; Είναι τα πάντα. Είναι κατ’ αρχήν όλες οι αρετές και τα πνευματικά αγαθά στον απόλυτο βαθμό τους. Είναι ταπείνωση, αγάπη, θείος έρως, κατάνυξη, σέβας, ελεημοσύνη, αδελφοσύνη, αυτοθυσία, δικαιοσύνη, φιλανθρωπία, κάλος, διάκριση, σοφία, ελευθερία, χαρά, ευτυχία, κοκ.

Πέρα από αυτά όμως είναι και θεϊκή γνώση και πληροφορία. Γι’ αυτό και οι άγιοί μας, αυτοί δηλαδή που φθάνουν στην κάθαρση και τον Φωτισμό, ακόμη και σήμερα, αποκτούν χαρίσματα από την μέθεξή τους στο άκτιστο Φώς, χαρίσματα όπως αυτό του διορατικού, του προορατικού, του προφητικού, του θεραπευτικού και πολλά άλλα τα οποία και να τα αναφέρουμε δεν θα τα πιστεύει κανείς, καθότι άπτονται ακόμη πιο μεταφυσικών καταστάσεων.

Κλασσικό σύγχρονο παράδειγμα του τι σημαίνει γνώση και πληροφόρηση εκ του ακτίστου Φωτός, ήταν ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, ο οποίος γνώριζε κάθε επιστήμη είς βάθος, σε σημείο που να συγκλονίζει τους εξειδικευμένους επιστήμονες που τον επισκέπτονταν, χωρίς ποτέ του να έχει ανοίξει βιβλίο. Όπως επίσης και ο Άγιος Εφραίμ ο Φιλοθεΐτης και Αριζονίτης, ο οποίος υπεδείκνυε στους διαφωνούντες επιστήμονες με τα υπερσύγχρονα μηχανήματά τους, σε ποιο ακριβώς σημείο θα βρούν νερό στην έρημο της Αριζόνα όπου έκτισε το μοναστήρι του. Χιλιάδες επίσης οι μαρτυρίες ανθρώπων, Ορθοδόξων και μη, οι οποίοι είχαν την ευλογία να γνωρίσουν αγίους όπως ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης και όχι μόνον, οι οποίοι γνώριζαν και τα πιο ενδόμυχα και ενδόψυχα και κρύφια της ζωής και της σκέψης του προσκυνητή που προσερχόταν σε αυτούς.

Τα χαρίσματα των αγίων μας είναι η τρανότερη απόδειξη ότι μόνον η Ορθοδοξία είναι η ζώσα Πίστις, η ζώσα Εκκλησία. Μόνο στην Ορθοδοξία μπορεί ο άνθρωπος να αγιαστεί, να θεωθεί και να μεθέξει του ακτίστου Φωτός. Γι' αυτό και μόνον στην Ορθοδοξία υπάρχουν άγιοι. Και πώς θα μπορούσαν να υπάρξουν άγιοι στις αιρέσεις άλλωστε, εφόσον οι ίδιοι οι αιρετικοί αρνούνται την δυνατότητα της μεθέξεως του ανθρώπου στο άκτιστο Φώς, όπως θα δεί ο κάθε μελετητής απο την διαμάχη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό και τις λεγόμενες ησυχαστικές έριδες.

Γι’ αυτό και οι Άγιοι Πατέρες λένε -και έτσι είναι- ότι η Ορθοδοξία είναι κατ’ εξοχήν Πατερική, διότι την απλανή και ορθή ερμηνεία και ζώσα συνέχεια της Αγίας Γραφής την παρέχουν οι άγιοί μας εξ’ αποκαλύψεως θεϊκής δια της μεθέξεώς των στις ελλάμψεις του ακτίστου Φωτός, το οποίο άκτιστο Φώς είναι η κατ’ εξοχήν πηγή απλανούς γνώσης. Γι’ αυτό και η υπακοή μας οφείλεται πρωτίστως, όπως θα δούμε πιο κάτω, στους Αγίους Πατέρες και στην ιερά Παράδοση και μόνον εφόσον υπάρχει συμφωνία με αυτούς, υπακούμε και στους ιεράρχες μας. Γιατί το άκτιστο θεϊκό Φώς είναι η μόνη πηγή απλανούς θεολογίας.

Σημείο Δεύτερο

Το δεύτερο πιο σημαντικό για έναν Ορθόδοξο είναι να γνωρίζει τις Πηγές της Πίστεως. Χωρίς τις Πηγές της Πίστεως, ο καθένας φτιάχνει και από μια δική του «Ορθοδοξία» κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του, δηλαδή μια προσωπική του αίρεση απωλείας.

Οι Πηγές της Πίστεως είναι δυο. Είναι η Αγία Γραφή και η ιερά Παράδοση. Η Αγία Γραφή περιλαμβάνει τα βιβλία Παλαιάς και Καινής Διαθήκης τα οποία με την Φώτιση του Αγίου Πνεύματος όρισαν ως αποδεκτά οι Άγιοι Πατέρες.

Η ιερά Παράδοση από την άλλη, είναι, όπως είδαμε, η πεμπτουσία της Ορθοδοξίας. Η ιερά Παράδοση είναι το σύνολο του αποκεκαλυμένου θείου λόγου ο οποίος διατυπώθηκε από τους Αγίους Πατέρες. Μέσα στην ιερά Παράδοση συγκαταλέγονται οι Διαταγές των Αποστόλων, οι ιεροί Κανόνες του Πηδαλίου, δηλαδή, οι ιεροί Κανόνες των Αγίων Αποστόλων, οι ιεροί Κανόνες των 9 Οικουμενικών και των τοπικών Συνόδων και των Αγίων Πατέρων. Επίσης, στην ιερά Παράδοση συγκαταλέγονται οι Πατερικές ερμηνείες της Αγίας Γραφής και τα θεολογικά συγγράμματα των Αγίων Πατέρων (Πατρολογία), σε όσα φυσικά υπάρχει η συμφωνία Πατέρων και δεν έρχονται σε αντίθεση με την κοινή ομολογία. Μέσα στην ιερά Παράδοση συγκαταλέγονται φυσικά και οι προφητείες των Αγίων Πατέρων, εφόσον και αυτές είναι προϊόν θεϊκής αποκαλύψεως. Μέσα στην ιερά Παράδοση συγκαταλέγονται επίσης και οι βίοι, οι διδαχές, ακόμη και οι πράξεις και οι επιλογές των Αγίων όπως αυτές αποτυπώνονται σε διάφορες συγγραφικές συλλογές όπως οι Συναξαριστές, τα Λειμωνάρια, η Φιλοκαλία, οι Ευεργετινοί, τα Γεροντικά, τα Λαυσαϊκά, κοκ.

Ακριβώς επειδή η ιερά Παράδοση είναι εξίσου προϊόν θείας και απλανούς αποκαλύψεως σε όσους Αγίους Πατέρες έφθασαν στην Κάθαρση, τον Φωτισμό, την Θέωση και έγιναν αυτό που λέμε, θεοφόροι, σκεύη εκλογής και κατοικητήρια του Αγίου Πνεύματος, μετέχοντες στις ελλάμψεις του ακτίστου Φωτός και συνεπώς στην μόνη απλανή πηγή γνώσης του Θεού, ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο η ιερά Παράδοση, όπως συνομολογούν οι ίδιοι οι Άγιοι Πατέρες είναι η ζώσα Πεντηκοστή, η ζώσα συνέχεια της Αγίας Γραφής, ισόκυρη και απλανής και αλάνθαστη και αιώνια ακριβώς όπως και η Αγία Γραφή.

Πηγή Πίστεως ΔΕΝ είναι, ούτε ο κλήρος αφ’ εαυτού, ούτε ο μοναχισμός αφ’ εαυτού, ούτε η κοσμική επιστήμη της Πανεπιστημιακής θεολογίας αφ’ εαυτής. Πηγές Πίστεως ΔΕΝ είναι ούτε οι εκκλησιαστικές βαθμίδες, ούτε τα εκκλησιαστικά αξιώματα, ούτε τα οφίκια ούτε τα βιογραφικά, ούτε τα πτυχία, ούτε οι βιβλιογραφίες. Την Ορθόδοξη θεολογία ΔΕΝ την παράγουν ούτε οι σεβαστοί μας Ιεράρχες απλά και μόνον επειδή είναι Ιεράρχες, ούτε οι σεβαστοί μας Αρχιερείς απλά και μόνον επειδή είναι Αρχιερείς, ούτε οι πτυχιούχοι αδελφοί μας θεολόγοι απλά και μόνον επειδή είναι πτυχιούχοι θεολόγοι.

Την Ορθόδοξη θεολογία όπως είδαμε την παράγουν πρωτογενώς και απλανώς, αποκλειστικά και μόνον οι άγιοι της Εκκλησίας και κανένας άλλος. Όλοι οι υπόλοιποι μπορούμε και οφείλουμε να θεολογούμε, αναπαράγοντας, αναδιατυπώνοντας με τα δικά μας λόγια και διαδίδοντας την Ορθόδοξη θεολογία, χωρίς όμως να την αλλοιώνουμε στο παραμικρό.

Γι’ αυτό και όπως είδαμε πιο πάνω, η υπακοή μας οφείλεται πρωτίστως, στους Αγίους Πατέρες και στην ιερά Παράδοση και μόνον εφόσον υπάρχει συμφωνία με αυτούς, υπακούμε και στους ιεράρχες μας.

Σημείο Τρίτο

Το τρίτο πιο σημαντικό για έναν Ορθόδοξο είναι να γνωρίζει τι σημαίνει αίρεση.

Με λίγα λόγια, αίρεση σημαίνει θάνατος. Δεν υπάρχει σωτηρία στην αίρεση. Όσο καλός και εάν είναι κάποιος, όσο «άγιος» και αν είναι στη ζωή του, όσο και καλές πράξεις να κάνει, εκτός Εκκλησίας δεν σώζεται.

Η μετάνοια και η άφεση αμαρτιών έχει νόημα μόνον εντός της Εκκλησίας. Ο μεγαλύτερος αμαρτωλός, άμα έχει πραγματική μεταμέλεια και ζητήσει ειλικρινή συγχώρεση την τελευταία στιγμή προτού φύγει από αυτό τον κόσμο, τότε κερδίζει την Βασιλεία των Ουρανών. Ο αιρετικός, όσο τέλειος και να είναι, όντας εκτός Εκκλησίας, την χάνει την Βασιλεία. Γι’ αυτό, από πολύ αγάπη και πόνο για τους αιρετικούς, οι Άγιοι Πατέρες τους ήλεγχαν αυστηρά μήπως τους αφυπνίσουν και κερδίσουν και αυτοί την Βασιλεία.

Από την στιγμή που κατά κοινή ομολογία απάντων των Αγίων Πατέρων 2000 χρόνια τώρα, πρωταρχική και θεμελιώδης προϋπόθεση σωτηρίας είναι το Ορθόδοξο Βάπτισμα, και μόνον εξ’ αυτού καταργείται πάσα ελπίδα σωτηρίας εκτός της Εκκλησίας.

Γι’ αυτό και όσοι έχουν ασπαστεί την νέα αίρεση που έχει χτυπήσει την Εκκλησία μας, δηλαδή οι μετα-Πατερικοί, Οικουμενιστές θεολόγοι, έχουν εισαγάγει την λεγόμενη «Βαπτισματική θεολογία», συμφώνως της οποίας και οι αιρετικοί υποτίθεται ότι έχουν έγκυρο Βάπτισμα.

Χρειάζεται όμως εδώ να γίνει και μια άλλη, πολύ σημαντική διευκρίνιση. Τι εννοούμε όταν στην Ορθόδοξη θεολογία λέμε τον όρο «Εκκλησία»;

Εκκλησία είναι το ΣΥΝΟΛΟ Ορθοδόξων κληρικών, μοναχών και λαϊκών οι οποίοι συνομολογούν την ίδια Πίστη. Όσοι δηλαδή είναι Βαπτισμένοι Ορθόδοξοι και συνομολογούν την ίδια Πίστη. Αυτός είναι ο ορισμός και τα όρια της «Εκκλησίας».

Εκκλησία ΔΕΝ είναι η Ιεραρχία επειδή είναι Ιεραρχία. Εκκλησία ΔΕΝ είναι ο κλήρος επειδή είναι ο κλήρος. Στην Εκκλησία ανήκουν όσοι από την Ιεραρχία και τον κλήρο γενικότερα, συνομολογούν την Ορθόδοξο Πίστη παρέα με την υπόλοιπη Εκκλησία, τους μοναχούς και λαϊκούς.

Όσοι εκ των αδελφών μας Ορθοδόξων καινοτομούν, κακοδοξούν και αιρετίζουν, τότε οι ίδιοι θέτουν εαυτούς εκτός Εκκλησίας και για τέτοιες περιπτώσεις είναι γεμάτη η Αγία Γραφή και η ιερά Παράδοση από συμβουλές και εντολές να τους «αποτειχίζουμε» κάνοντας την λεγόμενη αγία ανυπακοή. Για όσους απο αυτούς μένουν αμετανόητοι, έρχεται κάποια στιγμή Ορθόδοξη Οικουμενική Σύνοδος η οποία τους κρίνει, τους καταγιγνώσκει, τους καταδικάζει, τους καθαιρεί και τους αναθεματίζει.

Ο Χριστός και η Εκκλησία Του δεν είναι κάποιου είδους δικτατορία, ούτε κάποιου είδους τυφλή και άνευ όρων κακή υπακοή άβουλων ζώων σε μια αυταρχική, Παπίζουσα Ιεραρχία. Κάθε άνθρωπος έχει το αυτεξούσιο, την ελευθερία και την ευθύνη των επιλογών του. Κάθε άνθρωπος έχει την ελευθερία να ακολουθήσει τον Χριστό ή τον Εωσφόρο. Ελευθερία να δεχθεί τις εντολές του Θεού ή του Διαβόλου. Ελευθερία να αποδεχθεί την εκ του Θεού αποκεκαλυμένη ιερά Παράδοση ή να ακολουθήσει την κάθε καινοτόμο αίρεση απωλείας. Ελευθερία να κάνει υπακοή στον λόγο του Θεού ή στον λόγο των πλανεμένων Ιεραρχών, όποτε αυτοί κηρύττουν αντίθετα από τον λόγο του Θεού. Η ελευθερία είναι καθ’ όλα δική του, όπως είναι φυσικά και η ευθύνη των επιλογών του.

Οποιοσδήποτε λοιπόν βγαίνει από την Εκκλησία και βαίνει στον αιώνιο θάνατο δια της καινοτομίας, της κακοδοξίας και της αιρέσεως, είτε Ιεράρχης, είτε Αρχιερέας, είτε Ιερέας, είτε μοχανός, είτε λαϊκός, είτε καθηγητής θεολόγος είναι, οφείλουμε να τον αποκόψουμε για να μην συγκαταλεγούμε και εμείς στον αιώνιο θάνατο μαζί με αυτόν. Οφείλουμε την αγία ανυπακοή σε αυτόν και την αγία υπακοή στην Ορθόδοξη ιερά Παράδοση. Αυτό προειδοποιούν άπαντες οι Άγιοι Πατέρες διαχρονικά.

Σύνοψη - Ερμηνεία

Πρώτο σημείο λοιπόν είναι το τί σημαίνει άγιος. Δεύτερο σημείο το ποιές είναι οι απλανείς Πηγές της Ορθοδόξου Πίστεως. Τρίτο σημείο το τί σημαίνει αίρεση και τί Εκκλησία.

Αυτά τα τρία είναι, πιστεύω, τα πιο σημαντικά και θεμελιώδη που πρέπει να γνωρίζει ενας Χριστιανός για να αρχίσει να μελετά, να γνωρίζει και να αντιλαμβάνεται ορθώς την Ορθοδοξία. Αλλά γιατί;

Γνωρίζοντας τί σημαίνει άγιος, ο Χριστιανός αντιλαμβάνεται τί είναι Ορθόδοξο και τί δεν είναι. Διότι το τί είναι Ορθόδοξο, και άρα το τί σώζει, δεν το καθορίζει κανένας άλλος παρά μόνον ο Θεός δια των αγίων Του. Έτσι, γνωρίζοντας τί σημαίνει άγιος, ο Χριστιανός γνωρίζει ποιόν να εμπιστευθεί και μπορεί εύκολα να διακρίνει και να αποφεύγει τις πλάνες των κατά καιρούς νεωτεριζόντων, κακοδόξων και αιρετιζόντων πλανεμένων αδελφών του. Γνωρίζοντας δηλαδή ότι μόνον οι Άγιοι Πατέρες μας παρέχουν την αλήθεια, τότε, εαν ο λόγος κάποιου αδελφού, είτε κληρικού, είτε μοναχού, είτε λαϊκού, είτε θεολόγου, είτε οτιδήποτε, έρχεται σε αντίθεση με τον λόγο των Αγίων Πατέρων ή των εν ζωή αγίων, τότε μπορεί ο Χριστιανός να φυλαχθεί από τις πλάνες του κακοδόξου Ιεράρχη λόγου χάριν και να μην κάνει κακή υπακοή σε αυτόν.

Γνωρίζοντας ποιές είναι οι Πηγές της Πίστεως, μπορεί ο Χριστιανός να αντιπαραβάλει και να διασταυρώνει οτιδήποτε ακούει με αυτές. Έτσι, δεν θα πελαγώνει ακούγοντας και διαβάζοντας αντικορουόμενες και νεωτερίζουσες και πονηρές ψευδο-θεολογίες. Θα μπορεί και απο μόνος του να εξακριβώνει εάν αυτό που του λένε είναι Ορθόδοξο ή κακόδοξο. Θα ξεχωρίζει τους λυκο-ποιμένες απο τους ποιμένες.

Τέλος, γνωρίζοντας τον ορισμό και την σοβαρότητα της αιρέσεως αλλά και το τί είναι αυτό που λέμε Εκκλησία, θα είναι στέρεος στην αγία του ανυπακοή όποτε αυτή απαιτείται, και όπως έχει διδάξει η δισχιλιετής Ορθόδοξη Εκκλησιαστική ιστορία, παντοτε απαιτείται. Άλλοτε σε μεμονωμένες περιπτώσεις κακοδόξων λυκο-ποιμένων και άλλοτε στην πλειοψηφία της Ιεραρχίας, όπως δυστυχώς απαιτείται σήμερα.

Για περισσότερα περί της Ορθογνωσίας επιστρέψτε στην προηγούμενη σελίδα (ΕΔΩ) και συνεχίστε την περιήγηση ή μεταφερθείτε απευθείας στην επόμενη σελίδα ( ΕΔΩ )

(του editor)